Hiperprolaktynemia - nadmiar prolaktyny

Co to jest prolaktyna?

Prolaktyna to hormon wydzielany przez przedni płat przysadki mózgowej. Podstawową rolą prolaktyny jest stymulacja produkcji mleka u kobiet karmiących piersią (laktacja) oraz rozwój piersi u kobiet. Hamuje też jajniki powodując spadek poziomu estrogenów.

 

 

Przyczyny wzrostu poziomu prolaktyny

1.      Fizjologiczne, czyli naturalne

·         Ciąża

·         Karmienie piersią (laktacja)

·         Podczas drażnienia brodawek sutkowych

·         W czasie snu, stresu oraz wysiłku fizycznego

 

2.      Jatrogenna (spowodowana działaniem medycznym)

 

niektóre leki np:

·         neuroleptyki (pochodne fenotiazyny, butyrofenonu, tioksantyny)

·         estrogeny, androgeny, progestageny

·         stosowane w chorobie wrzodowej (cymetydyna, meklozyna)

·         stosowane w nadciśnieniu tętniczym (rezerpina, werapamil, labetalol)

·         opiaty

·         pobudzające perystaltykę i przeciwwymiotne (metoklopramid)

·         przeciwdepresyjne (trójpierścieniowe i inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny)

 

3.      Inne choroby:

•  choroby endokrynologiczne

1.      niedoczynność tarczycy

2.      akromegalia

3.      zespół Nelsona

4.      cukrzyca

5.      chorobę Addisona

6.      raka kory nadnerczy

7.      zespół Sheehana

8.      zespół policystycznych jajników

• przewlekłą niewydolność nerek
• niewydolność wątroby
• zmiany w obrębie klatki piersiowej (torakotomia, półpasiec, urazy)
• inne np. noszenie obcisłego ubrania, wkładka wewnątrzmaciczna, padaczka
• ciąża rzekoma
• GRUCZOLAK LUB MIKROGRUCZOLAK PRZYSADKI MÓZGOWEJ
• pourazowe lub nowotworowe uszkodzenie przysadki
   

Hiperprolaktynemia – objawy

Objawy nadprodukcji prolaktyny zależą w dużej mierze od jej poziomu oraz płci.

 

Objawy hiperprolaktynemii u kobiet

1.      Mlekotok u kobiet nie karmiących piersią- widoczny mleczno-kawowy wyciek z brodawek sutkowych przypominający siarę

2.      Torbiele piersi – wskutek zaburzenia gospodarki hormonalnej kobiety i spadku poziomu estrogenów

3.      Bóle piersi

4.      Zaburzenia miesiączkowania

5.      Wtórna niepłodność u kobiet i zaburzenia owulacji

6.      Spadek libido

 

Objawy hiperprolaktynemii u mężczyzn

1.      zmniejszeniem libido

2.      zaburzenia erekcji

3.      niepłodnością i ginekomastią (czyli powiększeniem gruczołów piersiowych)

4.      zmniejszenie masy mięśniowej

5.      zmniejszenia zarostu na twarzy i owłosienia łonowego

 

Objawy hiperprolaktynemii niezależne od płci

1.      Spadek gęstości mineralnej kości, przez co wzrasta ryzyko złamań (rozwój osteopenii i osteoporozy).

2.      Jeśli przyczyną hiperprolaktynemii jest guz przysadki mogą pojawić się bóle głowy i zaburzenia pola widzenia.

 

 

Diagnostyka hiperprolaktynemii

 

Podstawą diagnostyki jest oznaczenie poziomu prolaktyny (PRL).

Hiperprolaktynemia jest stosunkowo częstym zaburzeniem.

 

Szacuje się, że nawet 1/5 przypadków wtórnego braku miesiączki może być spowodowana nadmiarem prolaktyny.

Jeśli obserwujesz u siebie niepokojące objawy koniecznie udaj się do lekarza, który w razie potrzeby zaleci oznaczenie poziomu prolaktyny w surowicy krwi. Z uwagi na dobowy rytm wydzielania prolaktyny, powinno się ją oznaczać rano.

 

Lekarzem dedykowanym do diagnostyki i leczenia hiperprolaktynemii jest lekarz ENDOKRYNOLOG

Często jednak diagnozują ją inni lekarze np. ginekolodzy, chirurdzy onkologiczni czy onkolodzy.

 

Dodatkowe badania:

• ocena funkcji tarczycy, nerek i wątroby i wykluczenie ciąży
• test stymulacji metoklopramidem

 

Przy podejrzeniu guza przysadki lub innych zmian organicznych, stosuje się metody obrazowe – głównie rezonans magnetyczny. W przypadku zaburzeń pola widzenia, konieczna może okazać się konsultacja u okulisty.

 

W naszej jednostce wykonujemy wszystkie badania laboratoryjne, także test stymulacji metoklopramidem - patrz zakładka laboratorium.

 

Hiperprolaktynemia – leczenie

Formy leczenia hiperprolaktynemii zależą od jej przyczyny. O leczeniu każdorazowo decyduje lekarz.

 

Należy dążyć do wyrównania innych zaburzeń (np. niedoczynności tarczycy) i ewentualnej zmiany leków, jeśli to one są przyczyną wzrostu poziomu prolaktyny.

Jeśli nie jest to możliwe, stosuje się leczenie agonistami dopaminy. W rzadkich przypadkach stosuje się leczenie operacyjne.

 

Konsultacje, diagnostyka i leczenie endykronologiczne dr Anna Florysiak. 

 

Rezerwuj termin poprzez stronę internetową (kontakt mailowy, telefoniczny) lub Znany Lekarz: dr Anna Florysiak.